อึ...ขี้เจ้าตัวน้อย บอกสุขภาพของเด็ก

" อื้อ.อ.อ..อ… เบ่งค่ะลูก"
อย่าเพิ่งทำจมูกบี้ หน้าย่น เผ่นหนีหายกันไปเสียก่อน เพราะเรื่องที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้แม้จะไม่ชวนดูน่าดมเท่าไหร่ แต่รับประกันได้ค่ะว่าเป็นประโยชน์สำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกในวัยละอ่อนนอนแบเบาะ ที่จะสามารถตรวจเช็กดูว่าลูกน้อยยังมีสุขภาพดีอยู่หรือเปล่า แต่จะดูยังไง สังเกตตรงไหน ต้องไปพิสูจน์ เริ่มสนใจแล้วใช่ไหมละ (สืบเนื่องจากน้องแพรวาไม่ขี้ 1 วัน วุ่นกันทั้งตระกูล )

มาม๊ะ… จะพาไปดูอึกัน

อึแบบนี้สบายหายห่วง
อึสึดำคล้ำ เหนียวๆ คล้ายยางมะตอย เป็นเอกลักษณ์อึหนูน้อยวัยแรกคลอดค่ะ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ขี้เทา คุณป้าหมอ คุณลุงหมอเรียกว่า เมโคเนียม (mecomium) หนูน้อยจะอึออกมาภายใน 24 ชั่วโมง แต่ถ้าเลย 24 ชั่วโมงไปแล้ว ยังไม่อึให้สงสัย ไว้ก่อนว่าเกิดจากการที่ลำไส้อุดตัน ต้องรีบพบคุณหมอหาทางแก้ไขโดยด่วนค่ะ

อึสีเหลืองอร่ามคล้ายทอง เป็นลักษณะอึหนูน้อยที่คลอดออกมาแล้ว 3-4 วัน หนูๆ ที่หม่ำนมแม่อึจะมีลักษณะเหลวและดูดี แต่หากหม่ำนมผสมจะเป็นก้อนไม่ค่อยน่าดูเท่าไหร่ ช่วงนี้หนูน้อยจะอึ 3-5 ครั้งในหนึ่งวัน

อึสีเหลือง สีเขียว คล้ายสังขยา เป็นลักษณะของอึในช่วง 2 สัปดาห์หลังคลอดค่ะ หนูน้อยที่หม่ำนมจะยังคงอึไม่เป็นก้อน ลักษณะคล้ายสังขยาที่เนื้อกับน้ำผสมกันเป็นเนื้อเดียวกัน อาจมีเม็ดปนบ้าง อึวันละประมาณ 6-10 ครั้ง บางคนอึทุกครั้งที่หม่ำนมเสร็จมากบ้าง น้อยบ้างต่างกันไป แบบนี้คุณแม่ต้องตั้งท่าเช็ดก้นแล้วล่ะ
หลังจาก 1 เดือนผ่านไป จำนวนครั้งของการอึจะน้อยลง หนูน้อยบางคนอึวันละครั้ง หรืออาจจะ 2 ครั้ง แต่จะมีปริมาณอึมากและไม่แข็ง

อึแบบนี้เข้าข่ายต้องระวัง
อึสีดำสีเหมือนกาแฟดำ หรือเหมือนถ่าน ลักษณะเช่นนี้อาจเกิดจากสาเหตุ 2 ประการ ประการแรกคุณแม่อาจให้ลูกหม่ำอาหารที่มีธาตุเหล็กมากเกินไป ถ้าไม่ใช่ อาจมีสาเหตุมาจากเลือดออกในทางเดินอาหาร ต้องไปพบคุณหมอด่วน

อึสีขาวซีดคล้ายกระดาษ ถ้าหนูน้อยของคุณแม่อึออกมาสีแบบนี้อย่าเพิ่งตกใจ ตั้งสติดีๆ แล้วพาไปพบคุณหมอนะคะ เพราะอาจเกิดจากภาวะท่อน้ำดีอุดตัน

อึแข็ง หรือหนูน้อยที่เคยอึดีมาตลอด แต่ไหงอึเว้นช่วงห่างออกไปทุกที แถมยังเป็นก้อนแข็งขึ้น อาการเช่นนี้อาจเป็นเพราะหนูน้อยเริ่มเป็นหวัด เจ็บคอ หรือมีโรคอื่นๆ เพราะเชื้อโรคที่มีอยู่ในร่างกายทำให้หนูน้อยเบื่ออาหารและลำไส้ทำงานน้อยลง

อึมีกลิ่นเหม็น เกิดจากสาเหตุของการเจ็บป่วย ถ้าเหลวพร้อมกับมีกลิ่นเหม็นมากมักเกิดจากโรคท้องเดิน ถ้ามีกลิ่นปกติหรือกลิ่นคล้ายกับอาหารที่หม่ำเข้าไปก็ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร

อึเหลว ถ้าเคยอึดีไฉนกลายเป็นน้ำเหลวพุ่งจู๊ดจู๊ด แถมอึบ่อยเหลือเกิน อาจจะเกิดเพราะการย่อยไม่ดี หม่ำอาหารไม่สะอาด หรือมีโรคติดเชื้อที่เรียกว่าเป็นโรคท้องเดินค่ะ

อึมีเลือดปน ลักษณะคือมีเลือดปนนิดๆ ที่ด้านนอกไม่ได้ปนมาในเนื้ออึ แสดงว่าเป็นเลือดจากภายนอก มักจะเกิดจากแผลบริเวณทวารหนัก เนื่องจากท้องผูก หรืออึเป็นก้อนแข็งมากก็เลยครูดบริเวณทวารหนักของหนูน้อยจนเลือดออกค่ะ

อึมีมูกปนเลือด ถ้าหนูน้อยอึแล้วมีมูกปนเลือดออกมา อาการเช่นนี้อาจมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของลำไส้ หรือท้องเดินชนิดรุนแรง ต้องพบแพทย์โดยด่วนค่ะ
ลักษณะอึของหนูน้อยแต่ละคนย่อมแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับอาหารที่กินค่ะ การเปลี่ยนแปลงของสีและจำนวนครั้งของอึ ไม่น่าตกใจเท่ากับการเปลี่ยนแปลงของลักษณะแข็ง เหลว และมีกลิ่น ถ้าหนูน้อยที่เริ่มหม่ำอาหารเสริมใหม่ๆ ลักษณะของอึอาจจะเหมือนกับอาหารที่หม่ำเข้าไป ถ้าไม่มีอาการอื่นที่ผิดปกติ ไม่มีมูกเหลว ก็ไม่น่าวิตก

ก่อนเช็ดก้นหนูน้อยครั้งต่อไปอย่าลืมตรวจดูด้วยนะคะ ว่าอึลูกยังปกติดีอยู่หรือเปล่า



(update 23 กุมภาพันธ์ 2004)
[ ที่มา.. นิตยสารดวงใจพ่อแม่ ปีที่ 8 ฉบับที่ 96 ตุลาคม 2546 ]